In dit voorjaar werd theatermaakster en winnares van de Piket Kunstprijzen Kaatje Kooij (27) benaderd door het OT Theater in Rotterdam met de vraag of zij zelf een voorstelling wilde maken. Het is iets nieuws: voor het eerst initieert, regisseert en speelt Kaatje het stuk zelf. Er zijn altijd wel ideeën, stelt ze. Dit stuk biedt haar, naar eigen zeggen, nu de mogelijkheid om zelf meer te onderzoeken en die ideeën concreet te maken.
‘Cloyne’, zo heet het de nieuwe voorstelling. Kaatje is momenteel druk bezig met de repetities en op 26 en 27 augustus staat ze met de voorstelling op het Zomerkade Festival in Rotterdam.
Het toneelstuk gaat over een vrouw die ‘s nachts niet kan slapen en door de stad een wandeling maakt. Het publiek is getuige van haar nachtelijke omzwervingen. “In de nacht lijkt het alsof de wereld meer van jezelf is”, vertelt Kaatje. “Dan kun je je eigen tempo volgen en rust vinden.”
Experiment
Voor de voorstelling werkt ze samen met schrijver en theatermaker Tommy Ventevogel. Alle tekst wordt op muziek gezet. Kaatje wilde dit al een tijdje uitproberen: theater én muziek maken. “Het is een experiment. Alle teksten die ik uitspreek, zijn gezongen of op ritme. Deze voorstelling wordt geen musical, maar je kunt het zien als een nieuwe vorm. Het kan beter omschreven worden als spoken word”, legt ze uit.
“Ruimte om na te denken”
Ze heeft inmiddels, naast haar eigen voorstelling, nog een aantal projecten lopen. In het najaar staat ze onder meer met NTjong weer op de planken met het toneelstuk ‘In mijn hoofd ben ik een dun meisje’ dat dan in reprise gaat. Toch was het na de uitreiking van de Piket Kunstprijzen een tijdje stil bij haar. “Ik had toen even geen werk, maar hierdoor wel ruimte om te denken over wat ik wilde doen”, vertelt ze. “Ik dacht dat ik binnen een maand wel goed zou weten wat ik wil, maar ik ben eigenlijk nog steeds op zoek.”
Kaatje komt uit een theaternest. Sinds haar achtste weet ze dat ze actrice wil worden. Haar ouders werken beiden in het theater, als acteur en regisseur en haar jongere broer volgt inmiddels ook een toneelopleiding aan de ArtEZ in Arnhem. “Theater is voor mij altijd een onderdeel van mijn leven geweest”, zegt ze. “Maar het is wel echt een keuze vanuit mijzelf. Toen ik drie maanden geen werk had, merkte ik dat ik het spelen echt begon te missen.”
Theater aan het Spui
Het prijzengeld van de Piket Kunstprijzen wil ze de komende tijd steken in het opzetten van theatrale projecten. De samenwerking met Ventevogel voor ‘Cloyne’ bekostigde Kaatje zelf; het aanvankelijke budget voor het project was niet ruim genoeg om een samenwerking mogelijk te maken.
“Ik voel dat dit een weg is die ik moet inslaan en ik maak plannen voor nieuwe projecten in de toekomst”, vertelt ze. “Die projecten zou ik graag onder de vleugels van een productiehuis willen ontwikkelen. Ik voer nu gesprekken met Theater aan het Spui.” Ze voegt daaraan toe: “Ook al woon ik in Amsterdam, in Den Haag voel ik me op mijn gemak en ik wil hier graag meer werken.”
Van Antoinette Jelgersma, jurylid toneel, kreeg ze ooit de tip om zelf op productiehuizen en theaterprogrammeurs af te stappen. “Tijdens mijn klankbordgesprek raadde zij mij aan om mij niet kleiner te maken dan ik ben. Als theatermaker moet je zelf stappen ondernemen. Met programmeurs en productiehuizen in gesprek gaan en ze uitnodigen voor je voorstellingen.”
In de periode dat ze het rustig had, voelde ze een bepaalde onzekerheid: “Als maker vind ik twijfel en onzekerheid mooie eigenschappen, maar als mens kunnen ze nog weleens in de weg zitten.” Nu wil Kaatje vooruit: “Door de twijfel en onzekerheid te erkennen en te kijken naar wat ik zelf het liefste doe, merk ik dat die eigenschappen een kracht kunnen zijn in mijn werk.”
Juryoordeel
“Kaatje Kooij is authentiek, serieus en ook bescheiden, poëtisch en fijngevoelig. Daarnaast is ze eigenzinnig en soms dwars. Ook zoekt ze het experiment op door buiten de gebaande paden te treden en verwerkt ze daarin een vleugje eenzaamheid. Zo werkte ze bijvoorbeeld aan thema’s die voor haar erg delicaat bleken, dat getuigt van kracht. Het afgelopen jaar is ze hard doorgegroeid naar een volwassen actrice”, aldus de jury.
